Radicaal-rechts aan de macht

In de zomer van 2022 zien regeringspartijen Forza Italia en Lega hun kans schoon en trekken de stekker uit het crisiskabinet van Mario Draghi. Samen met oppositiepartij Fratelli d'Italia vormen ze een coalitie die probleemloos eind september de verkiezingen wint. Dankzij een adequate verkiezingscampagne, een bizarre kieswet en de enorme verdeeldheid van de linkse partijen. 

De rechts-radicaal rechtse coalitie is zeer divers van aard: met een hoogbejaarde Silvio Berlusconi (1936) in de nadagen van zijn politieke carrière, Legaleider Matteo Salvini die zwaar aan populariteit heeft ingeboet en een fris en nieuw ogende Giorgia Meloni (1977). De mede door haar opgerichte partij Fratelli d'Italia (Broeders en Zusters van Italië) heet naar de eerste woorden van het volkslied en laat daarmee al zien dat nationalisme hoog in het vaandel staat. De wortels van de partij liggen bij de na de oorlog heropgerichte fascistische partij Movimento Sociale Italiano. Meloni zelf is gevormd in de jeugdbeweging van de MSI in Rome. In de buitenlandse pers werden deze fascistische roots breed uitgemeten en ook nu worden iedere maatregel van de regering-Meloni en ieder woord van de premier zelf onder een vergrootglas gelegd.

Na een aantal maanden blijkt de regering-Meloni echter goed in de pas met Europa te lopen. Het standpunt van de EU over de steun aan Oekraïne wordt gedeeld. De begrotingsregels uit Brussel worden gerespecteerd. Giorgia Meloni en haar ministersploeg doen hun best om de 191,5 miljard euro aan leningen en subsidies van het Europees Herstelfonds binnen te halen. 

Ondertussen heeft er een kleine revolutie plaatsgevonden in de tot voor kort zieltogende Partito Democratico. Deze grootste oppositiepartij had flinke klappen gekregen bij de verkiezingen van 2022. Leider Enrico Letta diende per onmiddellijk zijn ontslag in. In februari 2023 wordt tot verbazing van velen via voorverkiezingen waar iedereen aan mee kan doen outsider Elly Schlein (1985) tot nieuwe leider gekozen. Met een openlijk links programma waarin thema's als gelijke rechten en kansen, klimaat en arbeid centraal staan.

En zo heeft één van de meest traditionele en patriarchale landen van Europa opeens een vrouwelijke premier en een vrouwelijke oppositieleider.