Het einde van Cinecittà?

(14-09-2012)

Cinecittà Okkupata (Cinecittà bezet) staat er in enigszins radicale spelling op het spandoek bij de ingang van de beroemdste filmstudio's van Italië. De hele bloedhete Romeinse zomer door hebben boze en vooral wanhopige werknemers het terrein in handen gehouden. Ze zijn als de dood dat de directeur van het geprivatiseerde bedrijf Cinecittà Studios van plan is om een hele nieuwe weg in te slaan. Geen multimediaal servicecentrum voor de filmindustrie voor postproductie en andere diensten, zoals hij belooft, maar een serie outlets, een themapark en wie weet zelfs hotels en zwembaden. "Want dat staat ook in zijn plan en film interesseert die man helemaal niks," roepen ze.

Een tekort van 4 miljoen euro. Daarmee sloot Cinecittà Studios het boekjaar 2011 af. Een beroerd resultaat voor de "dromenfabriek" zoals dit beroemde filmstudiocomplex zichzelf graag presenteert. De gouden jaren van deze door Mussolini in 1937 gestichte filmstad lijken voorgoed voorbij.

Het begon allemaal in de tijd van het fascisme. De Duce had al snel door hoe belangrijks films waren voor de propaganda en besloot tot de aanleg van het complex aan wat toen de rand van Rome was. Er werden tientallen films gedraaid, totdat met de val van de dictatuur de productie stil kwam te liggen. Hier het propagandafilmpje over de opening met de bekende ronkende Italiaanse commentaarstem:

Maar na de oorlog kwam pas echt de bloeitijd van dit "Hollywood aan de Tiber." In de jaren '50 namen de Amerikanen er de ene monsterproductie na de andere op. Van Quo vadis? tot het overbekende filmdrama Ben Hur. In dit filmjournaal beelden van een piepjonge Charlton Heston en een eveneens jeugdige Giulio Andreotti, toen minister van financiën en maar wat blij met deze Amerikaanse investeringen. Allemaal becommentarieerd door opnieuw een Italiaanse, maar nu beduidend minder ronkende commentaarstem:

Het was een genre dat de geschiedenis is ingegaan als peplum of Sword-and-sandal-films. Of liever "grote sandalen" (sandaloni), zoals de Romeinse werknemers van Cinecittà ze liefdevol noemden.

Dat waren nog eens gouden tijden. Federico Fellini, Luchino Visconti, Francis Ford Coppola, allemaal kwamen ze hun meesterwerken opnemen in 22 enorme loodsen en openluchtsets van Cinecittà. Maar vanaf het eind van de 'jaren 60 ging het langzaam bergafwaarts. Ook al kon ik bij het draaien van een NOS-reportage over het 70-jarig bestaan in 2007 nog de filmset van Martin Scorsese's Gangs of New York bewonderen en de tempels uit de tv-serie Rome, veel van de grote studioloodsen lagen er toen al vervallen bij. Rome is duur vergeleken bij Oost-Europa of Noord-Afrika.

Vandaar de privatisering en vandaar het nieuwe businessplan. Dat volgens mij een kans verdient. Want vijf jaar geleden lag Cinecittà er al verlaten en troosteloos bij. De periode van de traditionele filmindustrie is definitief voorbij. En als er nu niemand iets doet, is het straks ook snel met Cinecittà gedaan.